windwijzers in amsterdam – algemeen

met de wind kwam de welvaart en tijd werd geld

de stad vanaf het ij, 010094002530
Prent uit de Collectie Atlas Dreesman, Vue de la Ville d”Amsterdam, dans les Pais Bas, ca. 1700, detail. Beeldbank Stadsarchief nr 010094002530. Klik op de afbeelding voor het volledige bestand.

Op den top van den achtergevel stond een windvaan, dat voorwerp dat de mensch, als een naïve bekentenis, ten teeken en zinnebeeld zijner rusteloosheid en veranderlijkheid, boven zijne woningen opricht, als de vlag waaronder hij vaart. Carel Vosmaer, Eenige schetsen p. 91, 1860

Er is bijzonder weinig informatie te vinden over windwijzers. Tips zijn zeer welkom!

Een deel van de informatie is afkomstig uit “De uithangteekens” door J. van Lennep en J. ter Gouw, te vinden in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. Dit is aangegeven met “JvL”.


Hoe groot zijn die windwijzers?

kraai op de haan van de zuidertoren

kraai op het schip van beursplein 5

kraai op de windwijzer van de waag
haan en bol van de westertoren op de grond voor een opknapbeurt

Krantenknipsels, bron delpher.nl

Uit welken hoek waait de wind? (klik erop voor vergroting)

Artikel gevonden op Delpher in de Telegraaf, 16 januari 1933. Hierin gaat het o.a. over een aantal windwijzers op deze website.

de zierikzeese leeuw worstelt met davidster in de klauwen tegen de zeeuwse wind op het dak van de voormalige synagoge.

Een bijzondere windwijzer, niet in Amsterdam, maar in Zierikzee, ooit op de synagoge gezet. Krantenartikel en het silhouet va de leeuw komen uit het Nieuw Israëlitisch Weekblad van 18 januari 1984

windwijzer synagoge zierikzee
wapen van zierikzee
onder de keizerskroon in nrc handelsblad 21 dec 1974

En waait er nou nooit eens een van de toren als het stormt? Soms wel bijna! Bergen, Noorwegen, januari 2022


verder naar de windwijzers